Maastricht : is een stad in het zuiden van Nederland. Het is de hoofdstad van de provincie Limburg en telt 122.358 inwoners (31 maart 2015, bron: CBS). De stad is gelegen aan de Maas. De herkomst van de naam Maastricht is waarschijnlijk terug te leiden tot de Latijnse naam Mosae Trajectum, "doorwaadbare plaats in de Maas", die echter pas vanuit de middeleeuwen bekend is. De aanduiding Traiectum of Triecht werd ook voor Utrecht gebruikt; vandaar de toevoeging van de naam van de rivier.[1] In 1051 werd voor het eerst de naam Masetrieth genoteerd, wat uiteindelijk Maastricht werd.

Geografie Maastricht ligt in het uiterste zuiden van Nederland. De stad ligt aan de voet van de Sint-Pietersberg, tussen het Plateau van Margraten, het Plateau van Caestert en de Haspengouw, bij het punt waar de rivier de Jeker in de Maas uitmondt. Het centrum van de stad ligt op een hoogte van ca 50 meter boven NAP. De buitenwijken liggen over het algemeen hoger. Het laagstgelegen deel van de gemeente is de rivier de Maas bij Itteren; het hoogste punt is de Sint-Pietersberg (109 m). D'n Observant is met ruim 170 m weliswaar hoger, maar betreft een kunstmatige heuvel.

Geologie De Maas heeft door erosie een breed dal uitgeslepen, waarin gedurende het hele Kwartair rivierklei is afgezet. In de wijk Belvédère waren in de twintigste eeuw enkele steenfabrieken gevestigd die deze rivierklei als grondstof gebruikte. Eén van deze fabrieken is thans nog actief. In de hoger gelegen delen van de stad bestaat de deklaag uit löss, een fijnkorrelige grondsoort die zeer geschikt is voor akkerbouw. De beschutte zuidoosthelling van de Cannerberg in het Jekerdal is geschikt gebleken voor wijnbouw. Maastricht ligt in een gebied waar het Krijt op sommige plaatsen aan de oppervlakte komt, bijvoorbeeld in de omgeving van de Duivelsgrot. Op de Sint-Pietersberg en de Cannerberg maakt men al eeuwen dankbaar gebruik van de aanwezigheid van het makkelijk winbare krijtgesteente, vaak aangeduid met de incorrecte naam mergel. Het in ondergrondse mergelgroeven gewonnen materiaal werd gebruikt als bouwmateriaal en als meststof in de landbouw. Als gevolg van deze vorm van ondergrondse mijnbouw ontstonden honderden kilometers lange gangenstelsels, waarvan er enkele te bezichtigen zijn (Zonneberg, Jezuïetenberg). Vanaf begin 20e eeuw vond de mergelwinning plaats in dagbouw ten behoeve van de cementindustrie. De 200 hectare grote ENCI-groeve is het resultaat van deze grootschalige afgravingen. In het Natuurhistorisch Museum Maastricht bevinden zich een groot aantal fossielen afkomstig van de Sint-Pietersberg, waaronder Mosasaurussen, reuzenschildpadden en andere fossielen uit de Krijtzee.

Klimaat Omdat Maastricht voor Nederlandse begrippen diep landinwaarts ligt, ondergaat het minder de invloeden van de zee dan de meer westwaarts en noordwaarts gelegen delen van Nederland. Dit brengt met zich mee dat het klimaat meer op een landklimaat lijkt, dan de dichter bij de kust gelegen gebieden. De winters zijn er vaak iets kouder en sneeuwrijker, de zomers zijn er warmer. De verschillen zijn echter klein; gemiddeld ligt de maximumtemperatuur in juli en augustus niet meer dan een halve graad boven die van De Bilt. Maastricht is één van de plaatsen waar de hoogste temperaturen van Nederland worden gemeten. Op 27 juni 1947 werd in deze stad de tot nu toe op één na hoogste maximumtemperatuur geregistreerd, die ooit in Nederland gemeten werd, namelijk 38,4 °C.

Topografie Maastricht is vanouds gelegen op beide oevers van de Maas. De Jeker mondt uit in de Maas en is een 55 km lange zijrivier van de Maas die zijn oorsprong vindt vlak bij Lens St. Remy in de Waalse provincie Luik. Weinig andere Nederlandse steden hebben een vergelijkbare ontstaansgeschiedenis aan weerszijden van een grote rivier. Het deel van de historische stad, dat op de oostoever van de Maas ligt, heet Wyck (uitspraak: Wiek). Het andere stadsdeel wordt simpelweg Maastricht genoemd. Na de scheiding van Nederland en België werd pas in 1843 definitief overeenstemming bereikt om een gebied van 2,3 km (1.200 vadem; 1 kanonschot ver) rond Maastricht bij Nederland te voegen. Om deze reden vormt de rivier in Maastricht geen natuurlijke grens met België zoals in de rest van Zuid- en Midden-Limburg.