Bernhard Leopold Frederik Everhard Julius Coert Karel Godfried Pieter, Prins der Nederlanden, Prins van Lippe-Biesterfeld, geboren als Bernhard Friedrich Eberhard Leopold Julius Kurt Carl Gottfried Peter Graf von Biesterfeld (Jena, 28 of 29 juni 1911 – Utrecht, 1 december 2004), was de prins-gemaal van koningin Juliana der Nederlanden en de vader van onder anderen Juliana's opvolgster, koningin Beatrix

Geboorteakte Bernhard werd geboren in het groothertogdom Saksen-Weimar-Eisenach. Volgens zijn geboorteakte was dat op 28 juni 1911 om 02.45 uur. Bernhards moeder heeft altijd aangegeven dat dit een foutieve vermelding was. Hij vierde zijn hele leven zijn verjaardag op 29 juni, de datum die in zijn naturalisatie- en trouwakte staat. Er is geen officieel bewijs dat 29 juni correct is. Niettemin is aannemelijk dat 29 juni de feitelijke geboortedag van prins Bernhard is. Op 1 juli verzocht Bernhard senior per brief aan zijn broer Leopold om peetvader te worden van zijn oudste zoon. Als je, zo schreef hij, ons dat plezier wilt doen, dan zal hij jouw naam als dubbelnaam krijgen. Leopold stemde toe en op 18 juli gaf het departement van Justitie in Weimar toestemming om de voornaam Leopold twee plaatsen naar voren te schuiven, zodat hij op 27 oktober 1911 de namen kreeg van Bernhard Leopold Friedrich Eberhard Julius Kurt Carl Gottfried Peter Graf von Biesterfeld. Zijn geslachtsnaam Graf von Biesterfeld bleek sinds 30 juni 1911 op de geboorteakte ingevuld te zijn bij zijn voornamen, iets dat niet geoorloofd is. Op eveneens 27 oktober 1911 werd een en ander officieel rechtgezet.

Jeugd in Duitsland Bernhard was de zoon van prins Bernhard zur Lippe (1872-1934), een jongere broer van de laatste regerende vorst van Lippe, en Armgard von Cramm (1883-1971). Bernhard had een jongere broer, Aschwin (1914-1988). Hun ouders sloten een morganatisch huwelijk.[5] Daarom kreeg Bernhard bij zijn geboorte de naam en titel van zijn moeder, die voor de gelegenheid van haar huwelijk was verheven tot Gräfin von Biesterfeld, en werd "Graf von Biesterfeld". Op 24 februari 1916 verhief de vorst, Bernhards moeder en haar twee zonen echter tot Prinz(essin) zur Lippe-Biesterfeld.[6] Bernhard werd lid van het Lippische vorstenhuis en kreeg een hogere plaats in de rij van troonopvolging.[7] De jeugdjaren bracht hij door op het ouderlijk landgoed Wojnowo, nabij de stad Bomst in de provincie Posen, later Grensmark Posen-West-Pruisen. Na eerst privélessen gevolgd te hebben, ging Bernhard op 22 april 1924 voor het eerst naar school; naar het Pädagogium, een jongenskostschool te Züllichau. Na een toelatingsexamen begon hij er op de tweede klas van het Realgymnasium, het Obertertia, waarna hij in het voorjaar van 1926 naar het elitaire Arndt-Gymnasium te Berlijn (Dahlem) ging, waar hij in 1929 zijn diploma behaalde. Bernhard studeerde rechten aan de handelshogeschool in Lausanne, de universiteit in München en aan de toenmalige Friedrich-Wilhelm Universiteit in Berlijn, nu de Humboldtuniversiteit. In Berlijn verkreeg hij in 1935 de titel van Referendar Juris, in Nederland vergelijkbaar met die van doctorandus. Vervolgens ging hij per 1 september 1935 als stagiaire werken bij de Parijse dochteronderneming van het Duitse chemiebedrijf IG Farben, Société pour l’Importation de Matières Colorantes et de Produits Chimiques aan de Avenue Hoche, waar hij begon met brieven te controleren op typefouten, postzegels plakte en de post naar de verzendafdeling bracht.[8] Hij bleef er werken tot aan de dag van zijn verloving met prinses Juliana op 8 september 1936.

Bernhard en het nationaalsocialisme Bernhard was als student aan de Friedrich-Wilhelm Universiteit lid geworden van de Deutsche Studentenschaft, indertijd een studentenorganisatie met een officieel nationaalsocialistisch karakter. De door de prins ondertekende lidmaatschapskaart is bewaard gebleven. De kaart bevat gegevens over lidmaatschappen van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP), Sturmabteilung (SA), het Deutsche Luftsport Verband en de tennisclub van de eveneens nationaalsocialistische corpsvereniging Borussia. Toen de prins zich in december 1934 uitschreef als student, werd hij geschrapt uit de ledenlijst van de studentenvereniging. De prins heeft stelselmatig ontkend lid te zijn geweest van de NSDAP. Nadat in 1996 RIOD-medewerker Gerard Aalders en historicus Coen Hilbrink bewijs voor zijn NSDAP-lidmaatschap presenteerden, bleef hij volhouden zich nooit als lid te hebben aangemeld. Sinds 1 mei 1933 stond hij als lid ingeschreven. Uit de onvolledige ledenadministratie blijkt dat zijn contributie betaald werd van in ieder geval eind 1934 tot en met mei 1935. Vanaf 1 augustus 1935 gebeurde dat niet meer. Op 5 januari 1937 werd hij als lid uitgeschreven. Wel heeft Bernhard toegegeven dat hij aspirant-lid is geweest van de SA en de paramilitaire Schutzstaffel (SS). In zijn geautoriseerde biografie uit 1962 geeft hij toe dat hij het bruine uniform van de SA en het zwarte van de SS gedragen heeft. Volgens Bernhard had hij zich om opportunistische redenen aangemeld. Door zijn lidmaatschap zou hij als student zijn vrijgesteld van het afleggen van een politiek examen. Het bestaan van zo'n politiek examen is nooit bewezen. Af en toe moest de prins op wacht staan, zoals rond 1 juni 1934 tijdens de Nacht van de Lange Messen. Dat hij een overeenkomstige opdracht uitgevoerd had ten tijde van de Juden-Boykott in april 1933 (hetgeen uit de op die datum gelaste algemene mobilisatie van SA en SS voortgevloeid zou zijn) was volgens de prins in 1956 uitgesloten.

Kennismaking en verloving Bernhard was bij de bijna zevenjarige zoektocht naar een echtgenoot voor Juliana niet benaderd door het koninklijk huis. Frans Beelaerts van Blokland en Johan Paul van Limburg Stirum, vertrouwelingen van Wilhelmina, hadden hem, Bernhard, mogelijk over het hoofd gezien omdat hij pas in 1916 tot prins was gepromoveerd. Maar hij voldeed door de promotie tot prins en toetreding tot het Lippische vorstenhuis in 1916 wel aan het profiel van de gezochte kandidaat. Een kandidaat diende ebenbürtig te zijn en deel uit te maken van een vorstenhuis dat minimaal tot 1918 had geregeerd. Bij de zoektocht naar een huwelijkskandidaat voor Juliana maakte Wilhelmina gebruik van de Almanach de Gotha. Bernhard stond in het goede gedeelte van de Gotha. Bernhards familie had goede contacten met de familie Von der Goltz, die tot de entourage van de Duitse ex-keizer in Doorn behoorde. In 1935 bezocht Bernhard minimaal tweemaal de Duitse ex-keizer en zijn vrouw Hermine Reuss in Nederland. In november 1935 was hij samen met mevrouw Von der Goltz op bezoek bij de Nederlandse ambassadeur in Parijs John Loudon. Aan Loudon vroeg hij hoe hij zich kon laten introduceren bij Wilhelmina en Juliana. Van zijn tante Anna kreeg hij informatie dat Juliana en Wilhelmina van plan waren om de Olympische Winterspelen in Garmisch-Partenkirchen te bezoeken en net over de grens zouden logeren in Oostenrijk.