Alkmaar is een gemeente in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente bestond tot eind 2014 uit de stad Alkmaar, (sinds oktober 1972) Oudorp en een deel van Koedijk. Sinds 2015 omvat de gemeente Alkmaar ook het grondgebied van de voormalige gemeenten Schermer en Graft-De Rijp. De gemeente Alkmaar heeft 107.176 inwoners (31 maart 2015, bron: CBS) op een grondgebied van 110,68 km² (exclusief water), wat een bevolkingsdichtheid geeft van ruim 968 inw./km². Zowel voor als na de fusie is Alkmaar de vijfde gemeente van Noord-Holland in inwonertal, na Amsterdam, Haarlem, Haarlemmermeer en Zaanstad.

De gemeente ligt in de samenwerkingsregio Kennemerland, en deels in West-Friesland. Het verstedelijkte gebied om Alkmaar neemt in de regio een belangrijke plaats in. Het is min of meer vastgegroeid aan plaatsen als Heerhugowaard, Noord-Scharwoude, Zuid-Scharwoude, Broek op Langedijk, Sint Pancras, Oudkarspel, Obdam, Hensbroek, Bergen, Heiloo, Limmen, Castricum en Uitgeest. De complete agglomeratie, ook wel Groot-Alkmaar genoemd, strekt zich globaal uit van Uitgeest tot en met de dorpen in het zuiden van de gemeente Schagen en van Bergen tot en met Obdam. Deze agglomeratie telt ongeveer 305.000 inwoners.

College van B&W Op 15 januari 2007 werd Piet Bruinooge (CDA) benoemd tot burgemeester van Alkmaar. Hij volgde Marie van Rossen (PvdA) op, die op 1 januari 2007 vervroegd uittrad. Na de gemeenteraadsverkiezingen van 2010 werd er een college gevormd van PvdA-VVD-D66-GroenLinks-CDA. Dit college kwam 10 maart 2011 ten val naar aanleiding van de gang van zaken rond het vertrek van het ziekenhuis MCA. De gemeenteraad aanvaardde een motie van CDA, VVD, OPA, SP en Trots. Op 30 maart van hetzelfde jaar presenteerden deze partijen een nieuw college-akkoord.

Op 27 december 2012 vond een wissel plaats in het college. Op die dag werd een nieuwe coalitie gepresenteerd door Formateur Gert-Jan Nijpels (VVD).OPA, VVD, CDA, SP en D66 hebben overeenstemming bereikt over de vorming van een coalitie. De wethouders zijn: • P. de Baat (Peter), VVD • J.P. Nagengast (Jan), CDA • E.C. Konijn-Vermaas, D66 • Drs. V.H. Kloos (Victor), OPA • M. Hamberg (Mirjam), SP • A.J.A. van de Ven (Anjo), OPA In verband met de gemeentelijke herindeling, waarbij gemeentes Schermer en Graft-de Rijp per begin 2015 bij Alkmaar gevoegd worden, hield de in 2010 gekozen raad zitting tot het eind van 2014.

Fusie op 1 januari 2015 Op 15 maart 2012 werd bekend dat de gemeente Graft-De Rijp met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Zij verkoos Alkmaar boven de gemeente Zaanstad. Deze keuze was opvallend omdat de gemeente niet aan Alkmaar grensde.[1] Op 21 juni 2012 werd bekend dat ook de gemeente Schermer met de gemeente Alkmaar wilde fuseren. Schermer verkoos Alkmaar boven de gemeente Heerhugowaard. Er is korte tijd sprake van geweest dat het dorp Oterleek mogelijk niet met Alkmaar zou gaan fuseren[2], echter na een onderzoek onder inwoners van Oterleek bleek dat een meerderheid toch met Alkmaar en niet met Heerhugowaard samen wilde gaan De fusie tussen Alkmaar, Schermer en Graft-De Rijp kreeg in januari 2015 haar beslag.